Türk Lirasının Gelire Dönüşme Hızı Düşüyor


 

 

Türkiye ekonomisinin yıllık harcama ile satın aldığı mal ve hizmetlerin Türk Lirasından yazılması Gayrisafi Yurtiçi Harcama olarak adlandırıyoruz. 

Türkiye Merkez Bankası'nın bastığı Banknot ve Hazinenin imal ettiği ufaklıklar, Türk ekonomisinin kullandığı ödeme aracı. Yani satın alınan mal ve hizmetler bir ödeme aracı ile ödenmesi gerekiyor ki bu da para demek oluyor. Günümüzde basılı banknot veya madeni para ile ödeme yapılabilindiği gibi Bankakartı ve veya Kredi Kartları ile de ödeme yapılabilinmekte. Sonuçta Kartlar bir Banka veya Finans kurumu ile ilişkili ve bu Kartların arkasında bir hesap söz konusu. İşte Banka parası denen yani Bankaların kaydi para oluşturabilme kabiliyeti burada yatıyor.  Para Arzı Merkez Bankası tarafından piyasa sürülen banknotların üstünde yazdığı degere göre oluşur.

M1 para arzı ölçme birimi, buna dar tanımlı para arzı denir, Dolaşımdaki para (madeni ve banknotlar) + vadesiz mevduatlar (tasarruf ve ticari olanlar) dahildir.

M2 ise daha geniş bir para arzı tanımını ifade eder ki bu M1 para arzını ve vadeli mevduatları dahil eder.  Yabancı Para M1'de vadesiz hesaplarda olanlar dahildir. M2'de ise vadeli hesaplarda var olan Yabancı Para para arzına dahildir.

Çizelge de görüldüğü üzere Gayrisafi Yurtiçi Hasıla'nın  Para Arz miktarına oranlanması sonucu Paranın Gelir oluşturma hızı ölçülmüştür. Paranın dolaşım hızı düştükçe, Paranın satın alma Gücü de düşmekte dolayısıyla enflasyon olgusu ortaya çıkmakta. 

Bir başka ifade ile: 2005 yılında bir birim GSYİH üretebilmek için (GSYİH Harcama rakamları eşittir üretim yöntemi ile hesaplanan GSYİH rakamlarına) 0,091 birim M1 Para gerekli iken,

bu rakam 2022 yılında 0,20857'ye yükselmiş. Yani % 290,88'lik bir artış. Bu şu demek oluyor, 2022 yılında 2005 yılının aynı birim Mal veya Hizmet üretebilmek için yaklaşık %300 (3 kat) daha fazla para gerekli olmuş. 

Kısatmalar:

GSYİH: Gayri Safi Yurtiçi Hasıla


Yararlanılan Kaynaklar:

(Makro Ekonomi, Prof Dr. Tevfik Pekin, Bölüm I Para Teorisi, V-Para Arzı ve Talebi A- Para Arzı başlıklı kısım, 10.Baskı Mart 2020, Zeus Kitapevi İzmir. 09-01-2024).

Para Arzı Tanımları Merkez Bankası,  https://tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/tr/tcmb+tr/main+menu/istatistikler/parasal+ve+finansal+istatistikler/aylik+para+ve+banka+istatistikleri/metaveri 09-01-2024

Terimler Sözlüğü Merkez Bankası,  https://tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Banka+Hakkinda/Egitim-Akademik/Terimler+Sozlugu/ 09-01-2024

Merkez Bankası Elektronik Veri Dağıtım Sistemi, https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/serieMarket 09-01-2024

Merkez Bankası tedavüldeki banknotlar, https://tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Banknotlar/Dolasimdaki+Banknotlar/1.Tertip+Banknotlar/200+Turk+Lirasi 09-01-2024.

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

Risk with Financial Instruments

Image
       Investopedia writes at the https://www.investopedia.com/terms/r/risk.asp adress:  " Risk Risk is defined in financial terms as the chance that an outcome or investment's actual gains will differ from an expected outcome or return. Risk includes the possibility of losing some or all of an original investment.1 Quantifiably, risk is usually assessed by considering historical behaviors and outcomes. In finance, standard deviation is a common metric associated with risk. Standard deviation provides a measure of the volatility of asset prices in comparison to their historical averages in a given time frame. Overall, it is possible and prudent to manage investing risks by understanding the basics of risk and how it is measured. Learning the risks that can apply to different scenarios and some of the ways to manage them holistically will help all types of investors and business managers to avoid unnecessary and costly losses. " ...   "    Spe...
Read more

Amnesty International: Israel begeht Völkermord an Palästinensern im Gazastreifen

Image
   Die Internationale Nicht-Staatliche Organisation AMNESTY INTERNATIONAL 1961,London UK, hat einen Bericht zur Lage in Gaza veröffentlicht: "Man fühlt sich wie ein Untermensch" (https://www.amnesty.org/en/documents/mde15/8668/2024/en/). Die auf der Seite, https://www.amnesty.org/en/latest/news/2024/12/amnesty-international-concludes-israel-is-committing-genocide-against-palestinians-in-gaza/, in Englisch geschriebener Artikel zu diesem Bericht wurde Google-Übersetzt.  Hier der Wortlaut (laut Google Translate): Untersuchung von Amnesty International kommt zu dem Schluss, dass Israel einen Völkermord an den Palästinensern im Gazastreifen begeht   Die Untersuchungen von Amnesty International haben ausreichende Grundlagen für die Schlussfolgerung ergeben, dass Israel einen Völkermord an den Palästinensern im besetzten Gazastreifen begangen hat und weiterhin begeht, so die Organisation in einem heute veröffentlichten wegweisenden neuen Bericht.   De...
Read more

DANKESCHÖN US-KONGRESS

Image
" Der israelische Ministerpräsident Netanjahu stellt mit seiner vierten Rede vor dem US-Kongress nicht nur einen Rekord auf - er fährt auch mehrmals parteiübergreifenden Applaus ein. Tausende Demonstranten vor dem US-Kongress spricht er direkt an."^1   '2   Vielen Dank für den Applaus liebe US-Kongress Mitglieder. Hiermit habt ihr gezeigt wie stark ihr Nentanjahu bzw. israels Besatzerregierung unterstützt. Also der Applaus gilt für einen Ministerpraesidenten, welcher sich im Palestina als Besatzermacht breit macht. Der Applaus gilt für die 40 tausend, überwiegend Kinder, Jugendliche und Frauen durch die Besatzermacht getötete Menschen. Der Ministerpraesident begründet seinen Krieg: Zivilisation gegen Barbaren. Die Kongress-Meute apllaudiert im Stehen.  Dankeschön Netanjahu und US-Kongress, dass ihr hiermit bezeugt habt, wie ihr den Schlachter von Gazza/Palestina unterstützt. Danke dass ihr hiermit bewiesen habt, dass ihr auf der Terroristen-Seite, hinter dem Terror-Staat...
Read more