Tüfe ve Üfe

 Tuik, Türkiye Ulusal İstatistik Kurumu, her ay belli bir sepetin fiyat artış veya azalışlarını ilan eder. Bunlardan bir tanesi Tüfe, yani Tüketici Fiyat Endeksi olarak adlandırılır. Tüfe Endeks hesaplaması 2003 yılı 100 olarak ele alınmış ve bugün ise bu değer 2526,16 ulaşmış. Yani 2003 yılından 2024 yılına bu değer 2426,16 artmış. Oranlama yaptığımız takdirde 2526,16 : 100 = 25,2616, yani tüketicinin ödemiş olduğu son fiyatlar (vergi dahil) 25,26 kat artmış. 2003 yılında 100 TL ile satın alınan bir mal ve/veya hizmet sepeti bugün alınmak istense 2526,16 TL ödenmesi gerekiyor.

TCMB, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası enflasyonu, Fiyatlar genel seviyesindeki sürekli artış eğilimidir, olarak tanımlar. 

Üfe, ise Üretici Fiyatlar Endeksi olarak adlandırılır ve Üretim tarafında olan fiyat gelişmelerini yansıtır. Üfe de 2003 yılı 100 olarak kabul edilerek bugün 3659,84 rakamına ulaşmıştır. 2003 yılında 100 TL'ye üretilen bir ürün/hizmet için Eylül 2024 içinde 3659,84 TL ödemiş olduğumuzu ifade eder.

Bu iki endeksin hesaplamasını Tuik gerçekleştirmektedir. Bu endekslerin tabii ki alt dallanmaları vardır ve Tuik'in websitesinden bu rakamlara ulaşılabilinir.

Aşağıdaki grafikte bu iki endeksin yıllar içinde nasıl değiştiğini ve aralarındaki makasın ne ölçüde farklılaştığını daha rahat görebiliriz:


 2018 yılının Ekim ayından itibaren, Üfe (siyah çizgi) Tüfe'nin üstüne çıkmayı başarmış. 2020 yılının Ağustos ayından itibaren ise Üfe ile Tüfe arasındaki makas genişlemeye başlamış. Yani üretici fiyatları Tüketici fiyatlarından daha hızlı artmış. 

Normal şartlar altında bir üretici 80 TL ürettiği bir mal/hizmeti 100 TL satıp 20 TL kâr elde ettiğini düşünelim. Tüketici bu mal/hizmeti ise 140 TL'den alacağını varsayalım yani 20 TL vergi ve aracı kazancı olduğunu düşünelim.

100 TL ye üretilen bir mal bugün 3651 TL'den üreticiden çıkış fiyatı (Auğustos 2024 üfe değeri alındı)

140 TL ye satın alınan bir mal bugün 3536,62 TL tüketici tarafından satın alınacak.

Önceden 20 TL (vergi ve kazanç) olarak aracı kazancı var iken bugün bu  -114,38 TL ZARAR elde edilmiş olur, şayet mal Ağustos 2024 alınıp Eylül 2024 de satılır ise. Aracı (Süpermarket vs.) zarar yapmamak için Ağustos 2024 de alacağı malı ileriki bir tarihte satacak ki zarar yazmasın.

Aradaki makas bundan dolayı belirginleşiyor, ne zaman kapanır? Enflasyon (içine üfürmek şişirmek), beklentilerin normal düzeye, fiyat istikrarın sağlandığı zaman. Bu görev ise Merkez Bankasına verilmiştir.


Kaynaklar:

Çizelge: https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/serieMarket

TCMB, Elektronik Veri Dağıtım Servisi.

Tcmb, Terimler Sözlüğü, https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/tr/tcmb+tr/main+menu/banka+hakkinda/egitim-akademik/terimler+sozlugu/

Tuik, https://www.tuik.gov.tr/#

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

Risk with Financial Instruments

Image
       Investopedia writes at the https://www.investopedia.com/terms/r/risk.asp adress:  " Risk Risk is defined in financial terms as the chance that an outcome or investment's actual gains will differ from an expected outcome or return. Risk includes the possibility of losing some or all of an original investment.1 Quantifiably, risk is usually assessed by considering historical behaviors and outcomes. In finance, standard deviation is a common metric associated with risk. Standard deviation provides a measure of the volatility of asset prices in comparison to their historical averages in a given time frame. Overall, it is possible and prudent to manage investing risks by understanding the basics of risk and how it is measured. Learning the risks that can apply to different scenarios and some of the ways to manage them holistically will help all types of investors and business managers to avoid unnecessary and costly losses. " ...   "    Spe...
Read more

Amnesty International: Israel begeht Völkermord an Palästinensern im Gazastreifen

Image
   Die Internationale Nicht-Staatliche Organisation AMNESTY INTERNATIONAL 1961,London UK, hat einen Bericht zur Lage in Gaza veröffentlicht: "Man fühlt sich wie ein Untermensch" (https://www.amnesty.org/en/documents/mde15/8668/2024/en/). Die auf der Seite, https://www.amnesty.org/en/latest/news/2024/12/amnesty-international-concludes-israel-is-committing-genocide-against-palestinians-in-gaza/, in Englisch geschriebener Artikel zu diesem Bericht wurde Google-Übersetzt.  Hier der Wortlaut (laut Google Translate): Untersuchung von Amnesty International kommt zu dem Schluss, dass Israel einen Völkermord an den Palästinensern im Gazastreifen begeht   Die Untersuchungen von Amnesty International haben ausreichende Grundlagen für die Schlussfolgerung ergeben, dass Israel einen Völkermord an den Palästinensern im besetzten Gazastreifen begangen hat und weiterhin begeht, so die Organisation in einem heute veröffentlichten wegweisenden neuen Bericht.   De...
Read more

DANKESCHÖN US-KONGRESS

Image
" Der israelische Ministerpräsident Netanjahu stellt mit seiner vierten Rede vor dem US-Kongress nicht nur einen Rekord auf - er fährt auch mehrmals parteiübergreifenden Applaus ein. Tausende Demonstranten vor dem US-Kongress spricht er direkt an."^1   '2   Vielen Dank für den Applaus liebe US-Kongress Mitglieder. Hiermit habt ihr gezeigt wie stark ihr Nentanjahu bzw. israels Besatzerregierung unterstützt. Also der Applaus gilt für einen Ministerpraesidenten, welcher sich im Palestina als Besatzermacht breit macht. Der Applaus gilt für die 40 tausend, überwiegend Kinder, Jugendliche und Frauen durch die Besatzermacht getötete Menschen. Der Ministerpraesident begründet seinen Krieg: Zivilisation gegen Barbaren. Die Kongress-Meute apllaudiert im Stehen.  Dankeschön Netanjahu und US-Kongress, dass ihr hiermit bezeugt habt, wie ihr den Schlachter von Gazza/Palestina unterstützt. Danke dass ihr hiermit bewiesen habt, dass ihr auf der Terroristen-Seite, hinter dem Terror-Staat...
Read more